W dniach 1-5 czerwca 2016 roku uczniowie klasy III g Technikum Geologicznego wzięli udział w wycieczce przedmiotowej. Celem wycieczki było zapoznanie uczniów z historią geologiczną Karpat, zjawiskami i procesami geologicznymi na całym ich obszarze oraz formami erozyjnymi i akumulacyjnych rzeczno-lodowcowych.
W pierwszym dniu celem naszej wycieczki była SARNIA SKAŁKA. Wycieczkę rozpoczęliśmy od WIELKIEJ KROKWI, poprzez DOLINĘ BIAŁEGO. Dolina ta to dolina reglowa o długości ok. 2,5 km, ma ona charakter wąwozu krasowego. Na początku lat 50. XX wieku prowadzono w dolinie poszukiwania rud uranu, wykuwając w jej prawym zboczu dwie sztolnie, o długości ok. 500 metrów każda. Otwór dolnej z nich znajduje się przy żółto znakowanym szlaku turystycznym. W triasowych łupkach znajdowały się wulkaniczne tufity często zawierające rudy uranu. W czasie prowadzenia tych prac dolina była zamknięta dla turystów i pilnie strzeżona. Obserwowaliśmy również efekty erozji, m. in. kotły eworsyjne. Następnie CERWONĄ PRZEŁĘCZĄ udaliśmy się na Sarnią Skałę. Sarnia Skała zbudowana jest z wapieni dolomitowych. Pod jej skalistymi ścianami znajduje się niewielka, zarastająca kosodrzewiną polana. Dawniej Sarnią Skałę nazywano Małą Świnicą, Świniczką lub Świnią Skałą i była ona intensywnie penetrowana przez poszukiwaczy skarbów (na skałach zachowały się do tej pory wyryte przez nich znaki). Z jej szczytu rozciąga się doskonały widok na masyw Giewontu, a w drugą stronę na Zakopane. W drodze powrotnej podziwialiśmy WODOSPAD SIKLAWICA. Jest to wodospad w Tatrach Zachodnich, w górnej części Doliny Strążyskiej, pod północną ścianą Giewontu. Wodospad ten opada z dwóch prawie pionowo nachylonych ścian (pod kątem 80°). Łączna jego wysokość wynosi 23 metry (wysokość ściany dolnej wynosi 13 m, a ściany górnej 10 m). Dolina Strążyska jest jedną z najładniejszych dolinek reglowych w pobliżu Zakopanego. Jej długość wynosi ok. 3 km. Dolina ta rozpoczyna się przy końcu ulicy Strążyskiej w Zakopanem i biegnie aż do podnóży Giewontu.
W drugim dniu wycieczki wyszliśmy z Kuźnic DOLINĄ SUCHEJ WODY w kierunku schroniska MUROWANIEC. Znajduje się ono na Hali Gąsienicowej (1500 mn.p.m.). Oprócz schroniska znajduje się tutaj również Centralny Ośrodek Szkolenia Polskiego Związku Alpinistycznego. Po drodze do schroniska uczniowie obserwowali zjawiska i procesy, które doprowadziły do powstania tej części Tatr. Ze schroniska Doliną Gąsienicową udaliśmy się nad CZARNY STAW GĄSIENICOWY. Jest to największy cyrk lodowcowy w całej Dolinie Gąsienicowej. Znajduje się w nim ok. 18 hawody i osiąga ono głębokość nawet do 51 m. Woda w jeziorze ma barwę szafirową (stąd jego nazwa). Stamtąd udaliśmy się w drogę powrotną do Kuźnic DOLINĄ JAWORZYNKI. Dolina ta wyżłobiona jest całkowicie w skałach wapiennych. Jest wąska i długa, wyglądem przypomina wąwóz, a jej zbocza są strome. Dolna część doliny, na której znajduje się polana Jaworzynka z szałasami, jest niemal całkowicie płaska i pozioma. W dnie doliny znajduje się koryto potoku Jaworzynka, jednak woda spływa nim tylko po większych opadach, dolina ma bowiem podziemne odwodnienia. Sprawia to, że w dolinie jest cicho.
W trzecim dniu udaliśmy się do DOLINY KOŚCIELISKIEJ. Jest to duża dolina walna o długości ok. 9 kmdługości, uchodzi za najpiękniejszą spośród dolin Tatr Zachodnich. Ma ona liczne boczne odgałęzienia, największe z nich to Dolina Miętusia, Dolina Tomanowa i Dolina Pyszniańska (Pyszna). Pozostałe większe odgałęzienia to: Żleb pod Wysranki, Wąwóz Kraków, Wściekły Żleb, Zastolański Żleb, Dolinka Iwanowska, Dolina Smytnia. Dnem doliny płynie Kościeliski Potok.
Dolina Kościeliska tworzy długi i głęboki wąwóz skalny, ściany którego w trzech miejscach zwanych bramami zbliżają się blisko do siebie. Są to: Niżnia (Brama Kantaka), Pośrednia (Brama Kraszewskiego) i Wyżnia Kościeliska Brama (Brama Raptawicka). Południowa część doliny zbudowana jest ze skał krystalicznych. Wybitny wpływ na rzeźbę terenu wywarł tutaj plejstoceński lodowiec (lodowiec dolinny).
Część środkowa i dolna zbudowana jest ze skał osadowych, głównie wapieni, dolomitów i łupków, a podrzędnie piaskowców. Każda z tych skał odznacza się różną odpornością na wietrzenie i denudację. Skały te tworzą jednostki tektoniczne zwane płaszczowinami, występują tutaj płaszczowiny wierchowe oraz płaszczowiny reglowe.
W kształtowaniu doliny główny udział miał płynący jej dnem Kościeliski Potok oraz płynące szczelinami we wnętrzu skał wody podziemne. Efektem ich działalności są skały o fantastycznych kształtach, strome ściany i liczne jaskinie, a także rozległe rozszerzenia, jak Stara Polana, Polana Pisana, Stare Kościeliska, Wyżnia Kira Miętusia.
W Dolinie Kościeliskiej znajduje się kilka bardzo popularnych i dostępnych turystycznie jaskiń: Jaskinia Mroźna, Smocza Jama, Jaskinia Mylna, Jaskinia Raptawicka i Jaskinia Obłazkowa.
Przy końcu Doliny Kościeliskiej znajduje się SMRECZYŃSKI STAW. Jest to polodowcowe jezioro morenowe, powstało w zagłębieniu między morenami dwóch lodowców. Średnia jego głębokość wynosi 1,8 m.
Cały staw otoczony jest lasem, a ponad nim widoczne są szczyty: Smreczyński Wierch, Kamienista, Błyszcz, zbocza Starorobociańskiego Wierchu. Biegnie po nich granica polsko-słowacka. Blisko stawu znajdują się w lesie dwie zarastające polany: Wyżnia Smreczyńska Polana i Niżnia Smreczyńska Polana.
Wycieczka dostarczyła nam niezapomnianych wrażeń. Była bardzo ciekawa, gdyż nie ma nic lepszego jak połączyć teorię z praktyką.
Opiekunowie:
Wioletta Rajs – Rabska, Elżbieta Wanik
Fot.: Tomasz Uliaszyk
